SHPORA.net :: PDA

[ Back ]

1)Дара сөздер (бір түбірден тұратын сөздер).

-Түбір сөз(сөздің мағынасы бар ең бастапқы бөлшегі)

-Туынды сөз (түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалады)

2)Күрделі сөздер (кемінде екі түбірден тұратын, бір мағынаны білдіретін сөздер)

-Біріккен сөздер-екі не одан көп сөз бірігіп, бір ұғымды білдіретін, бір сұраққа

жауап беретін сөздер.(тасбақа, Екібастұз)

-Қос сөз-сөздердің қосарланып не қайталанып айтылуынан жасалған сөздер.

1)Қайталама қ.с: көре-көре, көзбе-көз.

2)Қосарлама қ.с: үлкен-кіші, бала-шаға

3)Қысқарған сөз-күрделі атаулардың қысқартылып жазылған атауы (ТМД, ҚазҰМУ, кг,

ГАЗ-53, ұжымшар).

4)Тіркескен сөз-екі не одан көп сөздер тіркесіп, бір ұғымды білдіретін күрделі

сөздің түрі.

1)Күрделі зат есім: Алматы қаласы

2)Күрделі сын есім: бидай өңді, ұзын бойлы.

3) Күрделі сан есім: он бес, екі жүз сексен.

4)Күрделі үстеу: күні бойы, ала жаздай.

5) Күрделі етістік: келіп отыр, деп айтты.

Қосымша

а)Жұрнақ

1)Сөз тудырушы жұрнақ-түбірдің негізгі мағынасын өзгертіп оған жаңа мағына

береді: қой+шы, ой+ла

2)Сөз түрлендіруші жұрнақ-өзі жалғанған сөздің бастапқы мағынасын өзгертпей, сәл

түрлендіреді: үй+шік, қала+шық

ә)Жалғау

1)Көптік жалғауы; -лар,-лер,дар,-дер,тар,-тер

2)Тәуелдік жалғауы:

I жақ –м,-ы,ім;

II жақ –ң,-ің,-ың

-ыңыз,іңіз,-ңыз,-ңіз; III жақ –сы,-сі,-ы,-і;

3)Септік жалғаулар:

Атау с. Кім? Не?

Ілік с. Кімнің? Ненің? Барыс с. Кімге? Неге? Қайда?

Табыс с. Кімді? Нені?

Жатыс с. Кімде? Неде? Қайда?

Шығыс с. Кімнен? Неден?

Көмектес с. Кіммен? Немен?

Жіктік жалғауы

I жақ –мын,-мін,-м:

II Жақ –сің,-сың,-сіз, -сыз,-ң,-ңіз;

III жақ –сіз,-сыз,-ді,-ды,